وظيفه عالمان دين در قران- روحانيون و عالمان ديني- اخطار به علما در تبعيت از علماي يهود

«فویل للّذین یکتبون الکتاب بأیدیهم ثمّ‌یقولون هذا من عنداللّه لیشتروا به ثمناً‌قلیلاً فویل لهم ممّا کتبت أیدیهم وویل‌لهم ممّا یکسبون؛

پس وای بر آنها که مطالبی با دست خود می‌نویسند. سپس می‌گویند:‌از طرف خداست، تا به بهای کمی آن را بفروشند. وای بر آنها از آنچه با دست خود نوشتند، و وای بر آنها از آنچه از این راه به دست می‌آورند». (سوره‌بقره، آیه79)

مفسّران گفته‌اند: که علمای یهود همه ساله مستمری و رشوه دریافت می‌کردند تا امت خویش را از رسول اکرم برگردانند و آن اوصافی که در تورات آمده بود وارونه کنند و اوصاف دیگری را جایگزین آن کنند و آنچه خود ساخته‌اند، به نام دین به مردم القا کنند و اینان با دریافت آن مستمری چنین کردند و عده بسیاری را از پیروی رسول‌اللّه باز داشتند.

برخی از مفسّران نیز گفته‌اند: گرچه این آیه شریفه در شأن یهود نازل شده است، ولی شامل تمام افرادی که دین و احکام خدا را دچار تبدیل و تغییر، یا زیاده و نقصان نمایند نیز می‌شود و آنان را نیز بر حذر می‌دارد که دین خدا را به بهایی اندک و به مال دنیا و جاه و مقام نفروشند و آنچه را خداوند نفرموده است به نام دین او به مردم معرفی نکنند و خود را متولیان دین ندانند.

امام حسن عسگری(ع) فرمودند:‌این آیه درباره قوم یهود نازل شده است. سپس فرمودند:‌مردی به امام صادق(ع) عرض کرد:‌با اینکه یهودیان تنها از طریق علمایشان از کتاب آسمانی تورات اطلاع حاصل می‌کردند، چگونه خداوند آنان‌را به تقلید و قبول کردن از علما نکوهش کرده است؟‌مگر یهودیان همچون امت ما نبودند که از علما تقلید می‌کردند؟

امام صادق(ع) فرمودند: میان پیروان ما و یهودیان از یک جهت برابری وجود دارد و از جهت دیگر فرق. اما برابری بدان جهت است که خدا پیروان ما را به سبب تقلیدشان نکوهش کرده است، همان‌گونه که یهودیان را نکوهش کرده است. (مقصود تقلید اصطلاحی در احکام فرعی شرعی نیست)

امّا فرق بدان جهت است که یهودیان با اینکه از دروغ‌گویی آشکار و حرامخواری و رشوه‌گیری علمای خود و دست بردن آنان در احکام خدا با‌خبر بودند و یقین داشتند که هر کس چنین باشد فاسق است و شایسته نیست که واسطه میان خالق و خلق یا پیامبر خدا و خلق باشد، باز از این‌گونه عالمان تقلید و پیروی کردند،

پیروان ما نیز اگر از علمای خود فسق آشکار و تعصب نابجا و توجه به دنیا و امور حرام مشاهده کنند و باز هم به تبعیت از ایشان ادامه دهند، آنان نیز همچون قوم یهوداند که خدا ایشان را به سبب پیروی کردن از عالمان فاسق مذمت کرده است.

اما آن کس از علما که پاسدار نفس و حافظ دین و مخالف با هوای خود و فرمانبردار امر خدا باشد، بر مردم واجب است که از او تقلید کنند و این جز در برخی از فقیهان شیعه، نه همه آنان،نیست. پس هر کس از علما مرتکب کارهای زشت و قبیح شود و به راهی رود که دیگر فقیهان فاسد رفتند،

از او چیزی را که از ما نقل می‌کند، نپذیرید و حرمتی برایش قائل نباشید…

(الحیاة، ج2، ص303)
انتخاب حدیث از حسن پویا


کلمات کلیدی:علما فقها دین کتاب تحریف کتمان

ویرایش بوسیله کاربر 1401/02/25 09:31:44 ق.ظ  | دلیل ویرایش: edit

✅ معنای لغوی خشیت ...
عالمان خدا ترس و ویژگی های عملی انها.👇👇

وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ كَذَٰلِكَ ۗ إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ غَفُورٌ

و از انسانها و جنبندگان و چهار پایان انواعى با رنگهاى مختلف آفریدیم، آرى (آفرینش جهان با عظمت) چنین است. و تنها از میان بندگان او، دانشمندان خدا ترسند. خداوند توانا و آمرزنده است.
(فاطر/28)

✅ (إِنَّما یَخْشَى اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ).
آرى، از میان تمام بندگان، دانشمندانند که به مقام عالى خشیت،
👌 یعنى ترس از مسؤلیت، توأم با درک عظمت مقام پروردگار نائل مى گردند،

این حالت خشیت مولود👇👇
سیر در آیات آفاقى و انفسى و آگاهى از علم و قدرت پروردگار، و هدف آفرینش است.
✅ راغب در مفردات مى گوید: خشیت:👇👇
به معنى ترسى است آمیخته با تعظیم، و غالباً در مواردى به کار مى رود که، از علم و آگاهى به چیزى سرچشمه مى گیرد.
و لذا در قرآن مجید، این مقام، مخصوص عالمان شمرده شده است.
✅ ترس از خدا،👇👇
به معنى ترس از مسئولیت هائى است که انسان در برابر او دارد، ترس از این که: در اداى رسالت و وظیفه خویش، کوتاهى کند، و از این گذشته، اصولاً، درک عظمت، آن هم عظمتى که نامحدود و بى پایان است براى موجود محدودى، همچون انسان، خوف آفرین است .
🌻🌻🌻
✅ عالمان واقعى آنها هستند که، در برابر وظائف خود، احساس مسئولیت شدید دارند، و به تعبیر دیگر، اهل علم اند، نه سخن.

👌👌در ایه ی بعد مصداق علما به همراه ویژگی های رفتاری انها اینگونه امده است.👇👇

إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَّن تَبُورَ

به یقین کسانى که کتاب الهى را تلاوت مى کنند و نماز را برپا مى دارند و از آنچه به آنان روزى داده ایم پنهان و آشکار انفاق مى کنند، تجارتى بى زیان و خالى از کساد را امید دارند.

کوتاه سخن این که:👇👇
✅ عالمان در منطق قرآن، کسانى نیستند که مغزشان صندوقچه آراء و افکار این و آن، و انباشته از قوانین و فورمولهاى علمى جهانست،
👌بلکه، علماء آن گروه از صاحب نظران و دانشمندانند که، نور علم و دانش تمام وجودشان را به نور خدا و ایمان و تقوا روشن ساخته، و نسبت به وظائفشان سخت احساس مسئولیت مى کنند، و از همه پاى بندترند.

در حدیثی از امام صادق(علیه السلام) در تفسیر همین آیه مى خوانیم:
یَعْنِی بِالْعُلَماءِ مَنْ صَدَّقَ قَوْلَهُ فِعْلُهُ وَ مَنْ لَمْ یُصَدِّقْ قَوْلَهُ فِعْلُهُ فَلَیْسَ بِعالِم:
✅ منظور از علما کسانى هستند که اعمال آنها هماهنگ با سخنان آنها باشد، کسى که گفتار و کردارش هماهنگ نباشد، عالم نیست.
(مجمع البیان.ذیل همین ایه).