رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, Administrators, member
تاریخ عضویت: 1390/03/24
ارسالها: 1,741
تشکرها: 4 بار
29 تشکر دریافتی در 29 ارسال
|
ترجمه تدبر و فهم سوره دخان با رویکرد انسجام داخلی سوره
مرور كلي سوره دخان
در پاراگراف اول اهمیت قرآن را بطور پررنگ مطرح میفرماید که در درجه اول خودش کتاب آشکار کننده (قاعدتا حق از باطل) است ، و در شب بسیار مهمی نازل شده، و نیز از جانب خودِ خداوند متعال آمده است و اینکه فکر نکنید کافران از روی تفکر و تعقل به کفرشان رسیده اند، نه بلکه از روی بی مسئولیتی و عدم تفکر و تعقل آن کفر را ابراز میکنند.
در پاراگراف دوم نتیجه گردنفرازیِ یکی از اقوام قوی پنجه پیشین را ذکر میفرماید که چگونه نسبت به پیامبرشان نافرمانی و حتی مقابله کردند و دستجمعی به هلاکت رسیدند.
در پاراگراف آخر شرح میدهد که کافرانِ معاصرِ نزولِ این آیات چگونه بجای ارزیابی کلام وحی به اِنکار لجبازانهء بی دلیل و بهانه گیری می پرداختند، و اینکه قیامت هم البته بالاخره برای همگان از راه میرسد و پس از آن برای کافران عذاب غیر قابل تصور و برای مومنان نعمت های غیر قابل تصور خواهد بود و تو نیز ای پیامبر بدان که این قرآن را برای امکان پند پذیریِ همگان آسان نموده ایم، لذا به اعمال کافران چندان اهمیتی نده و رسالتت را پیگیر و منتظر آن عاقبت باش
از تفسیر آقای جمال گنجه ای
کلمات کلیدی: تدبر فهم تفسیر سوره دخان
|
|
|
|
|
|
رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, member
تاریخ عضویت: 1398/02/31
ارسالها: 134
|
تدبر و فهم سوره دخان: فراز بندي، عصاره فرازها، نكات مهم تفسيري و درس سوره دخان
62 - دخان
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
حم {1}
حاء ميم {1}
وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ {2}
سوگند به كتاب روشنگر {2}
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ {3}
[كه] ما آن را در شبى فرخنده نازل كرديم [زيرا] كه ما هشداردهنده بوده ايم {3}
}فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ {4}
در آن [شب] هر امر محکم و قطعی ، تفکیک مىيابد {4}{
أَمْرًا مِّنْ عِندِنَا إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ {5}
[اين؛ارسال منذر] امرى است از جانب ما .ما فرستنده [پيامبران] بوديم {5}
رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ
[و اين، فرستادن رسولان] رحمتى از پروردگار توست
{إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ {6}
كه او شنواى داناست {6}
رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ {7}
پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است اگر يقين داريد {7}
لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ رَبُّكُمْ وَرَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ {8}
خدايى جز او نيست او زندگى مىبخشد و مىميراند پروردگار شما و پروردگار پدران شماست {8}}
بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ {9}
با این وجود، ولى آنها در شك و شبهه ( الهی بودن قران و پیامبر) سرگرمند ( و نمیخواهند به شک خاتمه داده و بپذیرند){9}
عصاره فراز آیات 1-9: ای پیامبر نزول قران و رسالت تو، مطابق سنت همیشگی خدا در ارسال رسولان هشداردهنده است اما انها نمی خواهند بپذیرند
نکات:
-خداوند به قران سوگند میخورد که ،قران از جانب خدا و درشبی مبارک (لیله القدر) با هدف انذار و هشدار دادن مردم نازل شده است.سپس برای توجه دادن مخاطب، قدرت خود و توصیفی از خود را ذکر می کند که پروردگار شما و پدرانتان و پروردگاراسمانها و زمین است و هموکه شما را زنده میکند و می میراند.
- در سوره های قبلی، صاد (بل هم فی شک من ذکری) و نمل(بل ادارک علمهم فی الاخره،بل هم فی شک منها) هم شک کافران نسبت به قران و اخرت بیان شده بود.
-همانگونه که در توضیحات مبسوط سوره قدر بیان شد، شب قدر آغاز نزول قرآن بوده و این شب ، منحصر به زمان نزول قرآن نبوده و استمرار دارد.
-تکرار 5 باره مبین در سوره ( کتاب دخان رسول سلطان و بلاء مبین)
فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّمَاء بِدُخَانٍ مُّبِينٍ {10}
پس منظر باش و ببین روزی كه آسمان دودى نمايان برمىآورد {10}
يَغْشَى النَّاسَ هَذَا عَذَابٌ أَلِيمٌ {11}
كه مردم را فرو مىگيرد اين است عذاب پر درد {11}
رَبَّنَا اكْشِفْ عَنَّا الْعَذَابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ {12}
[مىگويند] پروردگارا اين عذاب را از ما دفع كن كه ما ايمان اورنده هستیم {12}
{أَنَّى لَهُمُ الذِّكْرَى وَقَدْ جَاءهُمْ رَسُولٌ مُّبِينٌ {13}
آیا ان موقع مناسبی برای پند[گرفتن] آنها ست و حال آنكه قبلا براى آنان پيامبرى روشنگر آمده است {13}
ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَقَالُوا مُعَلَّمٌ مَّجْنُونٌ {14}
پس از او روى برتافتند و گفتند تعليم يافته اى ديوانه است {14}}
إِنَّا كَاشِفُو الْعَذَابِ قَلِيلًا إِنَّكُمْ عَائِدُونَ {15}
(با این وجود) ما اين عذاب را اندكى از شما برمىداريم [ولى شما] باز از سر مىگيريد (رفتار و باور قبلی خود را) {15}
يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرَى إِنَّا مُنتَقِمُونَ {16}
(اما سرانجام) روزى كه بسختی مواخذه می کنیم (خواهد رسید) چرا که ما مواخذه کننده ايم {16}
عصاره فراز ایات 10-16:اینها از تو و قران رو برمیگردانند، پس صبرکن و ببین که هنگام نزول عذاب و گرفتاری فراگیر، اظهار ایمان و از خدا درخواست رفع عذاب ميكنند اما برایشان فایده ای ندارد (زیرا دوباره به رفتار و باورهای سابق خود برمیگردند.) لذا قطعا در قیامت انها را بازخواست میکنیم.
نکات:
1-منظور از دخان مبین در ایه 10 چیست؟ این آیات به واکنش کافران و منکرین پیامبر و معاد در هنگام نزول عذاب دنیوی اشاره می کند که هنگام نزول عذاب، به خدا می گویند ایمان اوردیم و از خدا میخواهند عذاب را برطرف کند .هر چند ایمان ان موقع فایده ای ندارد اما اگر عذاب را هم از انها برطرف کنیم، دوباره به کفرشان بازخواهند گشت (همانطور که در دنیا که رسول خدا برایشان کتاب خدا را خواند ،ایمان نیاوردند و معاد و عذاب را انکار کردند) و ما سرانجام در قیامت از انها انتقام خواهیم گرفت. لذا اینکه برخی دخان و دود آسمانی را از مقدمات قیامت دانسته اند، درست نیست.
2-به پیامبر تهمت میزدند که قران را از دیگران فراگرفته است.(ایه 14) در سوره نحل هم این مورد تکرار شده و قران پاسخ داده که زبان ان فرد معلم مدنظر شما غیر عربی است نه عربی.
3- مشابه ایه 13 در سوره های سبا و محمد نیز بیان شده که هنگام مشاهده عذاب و مرگ، موقع ایمان اوردن و نتیجه گرفتن از ان ایمان نیست. و لو تری اذ فزعوا فلافوت و اخذوا من مکان قریب .و قالوا امنا به و انی لهم التناوش من مکان بعید 52 سبا
فهل ینظرون الا الساعه ان تاتیهم بغته فقد جائ اشراطها فانی لهم اذاجائتهم ذکراهم.محمد 18
هم چنین در سوره فجر به بی فایدگی ایمان در جهنم اشاره شده است: و جیء یومئذ بجهنم یومئذ یتذکرالانسان و انی له الذکری
وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَاءهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ {17}
و به يقين پيش از آنان قوم فرعون را بيازموديم و پيامبرى بزرگوار برايشان آمد {17}
أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبَادَ اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ {18}
كه [به آنان گفت] بندگان خدا(بنی اسراییل) را به من بسپاريد زيرا كه من شما را فرستادهاى امينم {18}
وَأَنْ لَّا تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ إِنِّي آتِيكُم بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ {19}
و بر خدا برترى مجوييد كه من براى شما حجتى آشكار آوردهام {19}
وَإِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُمْ أَن تَرْجُمُونِ {20}
و من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه مىبرم از اينكه مرا سنگباران كنيد {20}
وَإِنْ لَّمْ تُؤْمِنُوا لِي فَاعْتَزِلُونِ {21}
و اگر به من ايمان نمىآوريد پس از من كناره گيريد {21}
فَدَعَا رَبَّهُ أَنَّ هَؤُلَاء قَوْمٌ مُّجْرِمُونَ {22}
پس پروردگار خود را خواند كه اينها مردمى گناهكارند {22}
فَأَسْرِ بِعِبَادِي لَيْلًا إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ {23}
[فرمود] بندگانم را شبانه ببر زيرا شما مورد تعقيب واقع خواهيد شد {23}
وَاتْرُكْ الْبَحْرَ رَهْوًا إِنَّهُمْ جُندٌ مُّغْرَقُونَ {24}
و دريا را هنگامى كه آرام است پشتسر بگذار كه آنان سپاهى غرقشدنىاند {24}
كَمْ تَرَكُوا مِن جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ {25}
[وه] چه باغها و چشمهسارانى [كه آنها بعد از خود] بر جاى نهادند {25}
وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ {26}
و كشتزارها و جايگاههاى نيكو {26}
وَنَعْمَةٍ كَانُوا فِيهَا فَاكِهِينَ {27}
و نعمتى كه از آن برخوردار بودند {27}
كَذَلِكَ وَأَوْرَثْنَاهَا قَوْمًا آخَرِينَ {28}
[آرى] اين چنين [بود] و آنها را به مردمى ديگر ميراث داديم {28}
فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاء وَالْأَرْضُ وَمَا كَانُوا مُنظَرِينَ {29}
و آسمان و زمين بر آنان زارى نكردند و مهلت نيافتند(که از عذاب ، خود را برهانند) {29}
وَلَقَدْ نَجَّيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنَ الْعَذَابِ الْمُهِينِ {30}
و به راستى فرزندان اسرائيل را از عذاب خفتآور رهانيديم {30}
مِن فِرْعَوْنَ إِنَّهُ كَانَ عَالِيًا مِّنَ الْمُسْرِفِينَ {31}
از [دست] فرعون كه متكبرى از افراطكاران بود {31}
وَلَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ عَلَى عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِينَ {32}
و قطعا آنان را برگزیده بر سایرین ترجيح داديم {32}
وَآتَيْنَاهُم مِّنَ الْآيَاتِ مَا فِيهِ بَلَاء مُّبِينٌ {33}
و از نشانه ها [ى الهى] آنچه را كه در آن آزمايشى آشكار بود بديشان (بنی اسراییل) داديم {33}
عصاره فراز آیات 17-33:فرعونیان هم با ارسال موسی که با دلایل و نشانه ها بسویشان مبعوث شده بود، امتحان شدند اما دعوت او را نپذیرفته و تهدید به سنگباران کردند. اما خدا موسی و پیروانش را نجات داد و فرعونیان را با غرق کردن هلاک کرد.(بشارت به پیامبر و همراهان و انذار به کافران از عذاب دنیوی)
نکات:
1-درادامه فراز قبلي كه رفتار منكرين و مخالفين رسول اسلام را بيان ميكرد مثالی از اقوام پیشین ارایه شده است.
ما قوم فرعون را هم مانند شما با فرستادن رسول(موسی)امتحان کردیم.
موسی وقتی از پذیرش انها نا امید میشود،از خداوند در خواست رهایی و نجات از شر فرعون را می کند که خدا هم دستورحرکت شبانه میدهد.
فرعونیان هم انها راتعقیب کرده و در دریا غرق میشوند و همه امکانات و سرزمین و باغهای انها برای ساکنان جدید بر جای می ماند . در ایه ۳۰خدا اشاره میکند که اینگونه درخواست موسی را اجابت کرده و از فرعونیان نجاتشان دادیم.این داستان در واقع قوت قلبی برای پیامبر اسلام و مسلمانان ان زمان بود که نجات انها و هلاکت مخالفین ،در قدرت خداست و این کار از سنتهای الهی بوده که رسولانش را یاری کرده است.
2-قسمتی از مکالمات موسی و فرعون :من با حجت و دلیل اشکار امده ام .یعنی که حتی در برابر افرادی مثل فرعون هم،منطق و دلیل را باید مبنای بحث گذاشت.
3-در سوره نازعات از قول فرعون بیان شد که انا ربکم الاعلی . آیه 19 به همین نکته اشاره دارد. احتمال دیگرانکه چون موسی با دلایل و نشانه های اشکار از طرف خداوند بسویش امده بود؛ انکار و تکذیب موسی در واقع مخالفت و برتری جویی بر خدا بود.
إِنَّ هَؤُلَاء لَيَقُولُونَ {34}
هر آينه اين [كافران] مىگويند {34}
إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولَى وَمَا نَحْنُ بِمُنشَرِينَ {35}
جز مرگ دنیا ديگر [واقعهاى] نيست و ما زندهشدنى نيستيم {35}
فَأْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ {36}
اگر راست مى گوييد پس پدران ما را [باز] آوريد {36}
أَهُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ أَهْلَكْنَاهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ {37}
آيا ايشان بهترند يا قوم تبع و كسانى كه پيش از آنها بودند آنها را هلاك كرديم زيرا كه گنهكار بودند {37}
وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ {38}
و آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است به بازى نيافريدهايم {38}
مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ {39}
آنها را جز به حق نيافريدهايم ليكن بيشترشان نمى دانند {39}
إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ مِيقَاتُهُمْ أَجْمَعِينَ {40}
در حقيقت روز جدا سازى موعد همه آنهاست {40}
يَوْمَ لَا يُغْنِي مَوْلًى عَن مَّوْلًى شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ {41}
همان روزى كه هيچ دوستى از هيچ دوستى نمى تواند حمايتى كند و آنان يارى نمى شوند {41}
إِلَّا مَن رَّحِمَ اللَّهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ {42}
مگر كسى را كه خدا رحمت كرده است زيرا كه اوست همان ارجمند مهربان {42}
عصاره فراز آیات 34-42: اینها بعث و حشر بعد از مرگ را نکار میکنند اما چون آفرینش را هدفمند و غیر باطل خلق کردیم، قطعا در یوم الفصل همه را برای حساب کشی گرد می آوریم و هیچ یاوری هم نخواهند داشت.
إِنَّ شَجَرَةَ الزَّقُّومِ {43}
آرى درخت زقوم {43}
طَعَامُ الْأَثِيمِ {44}
خوراك افراد گناه پيشه است {44}
كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ {45}
چون مس گداخته در شكمها مىگدازد {45}
كَغَلْيِ الْحَمِيمِ {46}
همانند جوشش آب جوشان {46}
خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِلَى سَوَاء الْجَحِيمِ {47}
او را بگيريد و به ميان دوزخش بكشانيد {47}
ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذَابِ الْحَمِيمِ {48}
آنگاه از عذاب آب جوشان بر سرش فرو ريزيد {48}
ذُقْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ {49}
بچش كه تو همان ارجمند بزرگوارى {49}
إِنَّ هَذَا مَا كُنتُم بِهِ تَمْتَرُونَ {50}
اين است همان چيزى كه در باره آن ترديد مى كرديد {50}
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقَامٍ أَمِينٍ {51}
به راستى پرهيزگاران در جايگاهى آسوده [اند] {51}
فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ {52}
در بوستانها و كنار چشمه سارها {52}
يَلْبَسُونَ مِن سُندُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُّتَقَابِلِينَ {53}
پرنيان نازك و ديباى ستبر مى پوشند [و] برابر هم نشسته اند {53}
كَذَلِكَ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ {54}
[آرى] چنين [خواهد بود] و آنها را با حوريان درشت چشم همسر مى گردانيم {54}
يَدْعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَاكِهَةٍ آمِنِينَ {55}
در آنجا هر ميوهاى را [كه بخواهند] آسوده خاطر مى طلبند {55}
لَا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولَى وَوَقَاهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ {56}
در آنجا جز مرگ نخستين (قبلی) مرگی نخواهند چشيد و [خدا] آنها را از عذاب دوزخ نگاه مىدارد {56}
فَضْلًا مِّن رَّبِّكَ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ {57}
[اين] بخششى است از جانب پروردگار تو اين است همان كاميابى بزرگ {57}
عصاره فراز آیات 43-57: در اخرت، در حالیکه کافران عذاب سخت دوزخ را که منکرش بودند می چشند، پرهیزکاران، با برخورداری از فضل خدا از نعمات بهشت متنعم خواهند بود.
نکات:
در ایه 49 به فرد دوزخی به کنایه خطاب شده انک انت العزیز الکریم. در ایات قبل هم از یک طرف مثال هلاکت فرعون زده شد که سمبل قدرت بشری بوده از طرف دیگر به هلاکت قوم تبع اشاره شده که از مشرکان مکه قوی تر و برتر بودند. لذا میتوان یرداشت کرد که سران مخالف پیامبر نیز خود را قدرتمند و مغرور و شکست ناپذیر می دانستند.
فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ {58}
در حقيقت [قرآن] را بر زبان تو آسان (جاری) گردانيديم اميد كه پند پذيرند {58}
فَارْتَقِبْ إِنَّهُم مُّرْتَقِبُونَ {59}
پس منتظر باش (و ببین که عاقبتشان چه میشود ) البته كه آنان هم همین گونه منتظرند (که عاقبت تو و انها چه میشود){59}
عصاره فراز آیات 58-59: ای پیامبر این قران را برای تذکر گرفتن اسان و روان نازل کردیم. پس به کار خود ادامه بده و منتظر تحقق وعده خدا باش
مروری بر عصاره فرازها:
عصاره فراز آیات 1-9: ای پیامبر نزول قران و رسالت تو، مطابق سنت همیشگی خدا در ارسال رسولان هشداردهنده است. اما انها نمی خواهند بپذیرند.
عصاره فراز ایات 10-16: اینها از تو و قران رو برمیگردانند، پس صبرکن و ببین که هنگام نزول عذاب و گرفتاری فراگیر، اظهار ایمان و از خدا درخواست رفع عذاب میکنند اما برایشان فایده ای ندارد (زیرا دوباره به رفتار و باورهای سابق خود برمیگردند.) لذا قطعا در قیامت انها را بازخواست میکنیم.
عصاره فراز آیات 17-33:فرعونیان هم با ارسال موسی که با دلایل و نشانه ها بسویشان مبعوث شده بود، امتحان شدند اما دعوت او را نپذیرفته و تهدید به سنگباران کردند. اما خدا موسی و پیروانش را نجات داد و فرعونیان را با غرق کردن هلاک کرد.(نمونه ای از عذاب دنیایی خدا)
عصاره فراز آیات 34-42: اینها بعث و حشر بعد از مرگ را انکار میکنند اما چون آفرینش را هدفمند و غیر باطل خلق کردیم، قطعا در یوم الفصل همه را برای حساب کشی گرد می آوریم. و هیچ یاوری هم نخواهند داشت.
عصاره فراز آیات 43-57: در اخرت، در حالیکه کافران عذاب سخت دوزخ را که منکرش بودند می چشند، پرهیزکاران، با برخورداری از فضل خدا از نعمات بهشت متنعم خواهند بود.
عصاره فراز آیات 58-59: ای پیامبر این قران را برای تذکر گرفتن اسان و روان نازل کردیم. پس به کار خود ادامه بده و منتظر تحقق وعده خدا باش
درس سوره دخان: نزول قران و ارسال پیامبر، مطابق سنت همیشگی خدا در هشدار اقوام است اما سران کفر از آن روگردانند و نمیخواهند بپذیرند. انها منکر حشر و حساب اخروی و نزول عذاب الهی هستند. پس منتظر باش و ببین که چگونه در هنگام نزول عذاب(که اقوام نیرومند قبلی هم را هلاک کرد) اظهار ایمان میکنند (هر چند سودی به حالشان ندارد) و چگونه در آخرت عذاب سخت دوزخ را خواهند چشید.
ویرایش بوسیله کاربر 1399/03/03 09:37:58 ق.ظ
| دلیل ویرایش: edit
|
|
|
|
|
|
جهش به انجمن
شما مجاز به ارسال مطلب در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به ارسال پاسخ در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به حذف مطلب ارسالی خود در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به ویرایش مطلب ارسالی خود در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به ایجاد نظر سنجی در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به رای دادن در این انجمن نمی باشید.
