تدبر در ايات سوره نبا:تفسير و پرسش و پاسخ سوره عم يتسائلون

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ


به نام خداوند رحمتگر مهربان

عَمَّ يَتَسَاءلُونَ ﴿۱﴾

فولادوند: درباره چه چيز از يكديگر مى‏پرسند

عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ ﴿۲﴾

فولادوند: از آن خبر بزرگ


الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ ﴿۳﴾


مکارم: همان خبري كه پيوسته در آن اختلاف دارند.


كَلَّا سَيَعْلَمُونَ ﴿۴﴾


مکارم: چنين نيست كه آنها فكر مي‏كنند، و به زودي مي‏فهمند.


ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ ﴿۵﴾

فولادوند: باز هم نه چنان است بزودى خواهند دانست

مکارم: باز هم چنين نيست كه آنها مي‏پندارند، و به زودي مي‏فهمند.

خرمشاهی: باز چنين نيست زودا كه بدانند


أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَادًا ﴿۶﴾

فولادوند: آيا زمين را گهواره‏اى نگردانيديم


وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا ﴿۷﴾


مکارم: و كوهها را ميخهاي زمين ؟


وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجًا ﴿۸﴾


خرمشاهی: و شما را به صورت جفتها[ى گوناگون‏] آفريده‏ايم‏


وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا ﴿۹﴾

فولادوند: و خواب شما را [مايه] آسايش گردانيديم


وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا ﴿۱۰﴾

فولادوند: و شب را [براى شما] پوششى قرار داديم

وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا ﴿۱۱﴾

فولادوند: و روز را [براى] معاش [شما] نهاديم


وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا ﴿۱۲﴾

فولادوند: و بر فراز شما هفت [آسمان] استوار بنا كرديم


وَجَعَلْنَا سِرَاجًا وَهَّاجًا ﴿۱۳﴾

فولادوند: و چراغى فروزان گذارديم


وَأَنزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاء ثَجَّاجًا ﴿۱۴﴾

فولادوند: و از ابرهاى متراكم آبى ريزان فرود آورديم


لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَنَبَاتًا ﴿۱۵﴾

فولادوند: تا بدان دانه و گياه برويانيم


وَجَنَّاتٍ أَلْفَافًا ﴿۱۶﴾

فولادوند: و باغهاى در هم پيچيده و انبوه

كلمات كليدي:سوره نبا خبرعظيم تدبر فهم تفسير

ویرایش بوسیله کاربر 1397/06/27 03:12:22 ب.ظ  | دلیل ویرایش: edit

در نخستين آيه سوره به عنوان يك استفهام آميخته با تعجب مى ‏فرمايد:

آنها از چه چيز از يكديگر سؤال مى‏ كنند ؟ ( عم يتساءلون).

سپس بى آنكه در انتظار پاسخ آنها باشد خود به پاسخگوئى پرداخته مى ‏افزايد : آنها از خبر بزرگ و پر اهميت سؤال مى‏كنند ( عن النبا العظيم).

همان خبرى كه پيوسته در آن اختلاف دارند ( الذى هم فيه مختلفون).

در اينكه منظور از اين خبر بزرگ ( نبا عظيم ) چيست ؟ مفسران پاسخهاى متعددى گفته ‏اند : گروهى آن را

اشاره به روز رستاخيز ، و بعضى اشاره به نزول قرآن مجيد ، و بعضى به همه اصول دين از توحيد گرفته

تا معاد ، و در رواياتى نيز تفسير به مساله ولايت و امامت شده است . دقت در مجموع آيات اين سوره مخصوصا تعبيراتى

كه در آيات بعد آمده و جمله ان يوم الفصل كان ميقاتا كه بعد از ذكر نشانه‏ هاى قدرت خداوند در زمين و آسمان

آمده ، و توجه به اين حقيقت كه شديدترين مخالفت مشركان در مساله معاد بود ، روي هم رفته تفسير اول يعنى معاد و

رستاخيز را تاييد مى ‏كند .

جمله يتساءلون ( از يكديگر سؤال مى‏كنند ) ممكن است تنها اشاره به كفار باشد كه آنها همواره درباره معاد

از يكديگر سؤال مى ‏كردند ، نه سؤال براىتحقيق و درك حقيقت.

اين احتمال نيز وجود دارد كه منظور از آن سؤال از مؤمنان باشد ، و يا سؤال از شخص پيامبر (ص)

در اينجا سؤالى مطرح شده كه اگر منظور از نبا عظيم رستاخيز است ، اين امر ظاهرا مورد انكار همه كفار بوده ،

چرا مى فرمايد : آنها در آن اختلاف دارند ؟ در پاسخ مى ‏گوئيم : اولا انكار معاد به صورت مطلق حتى در ميان مشركان

قطعى نيست ، چه اينكه بسيارى از آنها بقاى روح را بعد از بدن و به تعبير ديگرى معاد روحانى را اجمالا قبول داشتند.


اما در مورد معاد جسمانى بعضى در آن اظهار ترديد و شك مى‏ كردند كه لحن آيات قرآن آن را منعكس كرده است ( نمل 66

) و بعضى شديدا منكر بوده و حتى پيامبر (ص‏) را به خاطر ادعاى معاد جسمانى ( نعوذ بالله ) ديوانه ، يا مفترى بر خدا

، مى ‏دانستند ( سبا 7 و 8 ) و به اين ترتيب اختلاف آنها در مساله معاد قابل انكار نيست .

سپس مى‏ افزايد : اينچنين نيست كه آنها درباره قيامت مى ‏گويند و فكر مى ‏كنند ، و به زودى مى ‏فهمند ( كلا

سيعلمون).

باز هم چنين نيست كه آنها مى ‏پندارند ، و به زودى آگاه خواهند شد ( ثم كلا سيعلمون).

آن روز با خبر مى‏شوند كه فرياد وا حسرتاى آنها بلند است ، و از تفريط و كوتاهى خود سخت پشيمان مى‏شوند ان تقول

نفس يا حسرتى على ما فرطت فى جنب الله ( زمر - 56).

آن روز كه امواج عذاب گرداگرد آنها را مى ‏گيرد ، و تقاضاى بازگشت به دنيا را مى ‏كنند هل الى مرد من سبيل : آيا

راهى به بازگشت وجود دارد ( شورى - 44).

حتى در لحظه مرگ كه حجابها از برابر چشم انسان كنار مى ‏رود،

تفسير سوره نبا:منظور از خبر بزرگ چيست؟(نباالعظيم) منظور از اختلاف در خبر چيست؟


هرچند در این فراز،اشاره ای به ماهیت و مصداق ان خبر عظیم نشده اما بقیه مفاد سوره که بر محوریت معاد و جزای متناسب و متفاوت طاغین و متقین است و نیز فراز انتهایی سوره که بر حقیقت داشتن یوم الفصل تاکید میکند و مخاطبان را از سرنوشت تلخ کافران و مکذبان انذار میدهد ،مخاطب را باین امر راهنمایی میکند که موضوع فراز نخست هم معاد و سئوال همراه با تعجب و انکار ناباوران به معاد بوده است.


آیه 3 سوره نبا مشابه ایات ابتدایی سوره ذاریات است. درانجا هم پس از ذکر قسمهایی،بیان میشود که جزای اخروی قطعا واقع میشود. إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ{5}وَإِنَّ الدِّينَ لَوَاقِعٌ{6}وَالسَّمَاء ذَاتِ الْحُبُكِ{7}إِنَّكُمْ لَفِي قَوْلٍ مُّخْتَلِفٍ{8}
یعنی شما سخن و باوری مختلف و ناسازگار با این حقیقت دارید.

سيدكاظم فرهنگ