وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَنْ لَا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا وَطَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْقَائِمِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ

به خاطر بياور زماني را که جاي خانه (کعبه) را براي ابراهيم آماده ساختيم (تا خانه را بنا کند، و به او گفتيم:) چيزي را همتاي من قرار مده و خانه ام را براي طواف کنندگان و قيام کنندگان و رکوع کنندگان و سجودکنندگان (از آلودگي بتها و از هر گونه آلودگي) پاک ساز

آیه 26 سوره ی حج

در اينجا خداوند به تـاريـخچه بناى كعبه به دست ابراهيم خليل (ع) اشاره مى كند، ابتدا از داستان تجديد بناى كعبه شروع كرده ،

مى گويد: و (بـه خـاطر بياور) زمانى را كه محل خانه كعبه رابراى ابراهيم آماده ساختيم تا در آن مكان اقدام به بناى خانه كعبه كند (واذ بوانالا برهيم مكان البيت).

مـنـظور از ((بوانا)) اين است كه خداوند مكان خانه كعبه را كه در زمان آدم ساخته شده بود و در طـوفـان نـوح ويـران و آثارش محو گشته بود به ابراهيم (ع)نشان داد، توفانى وزيد و خاكها را به عـقب برد و پايه هاى خانه آشكار گشت ، ياقطعه ابرى آمده و در آنجا سايه افكند، و يا به هر وسيله ديـگـر خـداونـد مـحل اصلى خانه را براى ابراهيم معلوم و آماده ساخت ، و او با هميارى فرزندش اسماعيل آن راتجديد بنا نمود.

و اينكه خداى تعالى مكان بيت را براى ابراهيم (عليه السلام) تبوئه قرار داد معنايش اين است كه آن را مرجع براى عبادت قرار داد، تا عبادت كنندگان

آنجا را خانه عبادت خود قرار دهند. و اين كه خانه را هم به خود نسبت داد، و فرمود: (و طهر بيتى - پاك كن خانه ام را) اشاره به همين قرار داد دارد.

و بدون ترديد اين قرارداد عبارت بوده از وحى به ابراهيم كه تو اين مكان را مكان و مرجع براى عبادتم بكن. پس معناى (بوءنا لابراهيم مكان البيت ) اين است كه : ما وحى كرديم به ابراهيم كه براى عبادتم قصد اين مكان كن. به عبارتى ديگر مرا در اين مكان عبادت كن.

سپس اضافه مى كند، هنگامى كه خانه آماده شد به ابراهيم خطاب كرديم :اين خانه را كانون توحيد كـن ، و ((چـيـزى را شـريـك مـن قرار مده ،و خانه ام را براى طواف كنندگان و قيام كنندگان و ركـوع كـنـنـدگـان و سـجـودكـنندگان پاك كن)) (ان لا تشرك بى شيئا وطهر بيتى لطائفين والقائمين والركع السجود).

در حقيقت ابراهيم (ع) مامور بود خانه كعبه و اطراف آن را از هرگونه آلودگى ظاهرى و معنوى و هـرگـونـه بـت و مـظـاهـر شرك پاك و پاكيزه دارد،

تابندگان خدا دراين مكان پاك جز به خدا نـيـنـديـشـنـد، و مـهمترين عبادت اين سرزمين را كه طواف ونماز است در محيطى پيراسته از هرگونه آلودگى انجام دهند.


تفسیر المیزان علامه طباطبایی

تفسیر نمونه آیت الله مکارم شیرازی

کلمات کلیدی: کعبه مکه ابراهیم خانه خدا بیت الله مسجدالحرام امن

ویرایش بوسیله کاربر 1400/04/24 06:34:58 ب.ظ  | دلیل ویرایش: key word

#نڪات_آموزنده_قرآنی

🕋#حج و #کعبه در قرآن

💠إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدیً لِلْعالَمِينَ (۹۶)فِيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ مَقامُ إِبْراهِيمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً وَ لِلَّـهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعالَمِينَ (۹۷/آل عمران)

🌱همانا اوّلين خانه‌ای كه برای (عبادت) مردم مقرّر شد، همان است كه در سرزمين مكّه است كه مايه‌ی بركت و هدايت جهانيان است.
‏در آن (خانه) نشانه‌های روشن، (از جمله) مقام ابراهيم است و هر كس به آن درآيد، درامان است وبرای خدا بر عهده‌ی مردم است كه قصد حج آن خانه را نمايند، (البتّه) هركه توانايی اين راه را دارد. وهركس كفر ورزد (وبا داشتن توانايی به حج نرود، بداند كه) همانا خداوند از همه‌ی جهانيان بی‌نياز است.

🔷✨صفت دیگر این خانه «مبارک» است؛ یعنی مرکز خیر و برکات، خانه ای است که نام خدا و حق و عدالت از آن به سراسر جهان رسیده و برپا شده. این مسلّم است که هر نوع خیر و برکت در سایه حق و عدالت است.

🔷✨صفت دیگر آن «هدی للعالمین» است؛ یعنی مردم گمراه جهان و کاروان بشر را به هدف کمال خود که شناختن حق و فداکاری برای نجات خلق است و به محیط امنیت و عدالت و مدینه فاضله که مطلوب فطری و گم شده انسان است راهنمایی می نماید. پرچمی است بر نخستین بام کره زمین تا کراوان بشر راه را گم نکنند و خود را بر سایه عدالت و امنیت خدا برسانند؛ «غرض از کعبه، نشانی است که ره گم نشود»، «فِیهِ آیاتٌ بَیِّناتٌ»، چشم خدا بین در آن سرزمین و خانه باز می شود، آیات حق و صفات و اراده خدا در آن آشکار و روشن دیده می شود.
در ساختمان و کوه و دشت آن، آثار پیامبران و سران اصلاح باقی است. در مناسک و آداب، در تاریخ پر حوادث آن، صفات و مقصود پروردگار هویدا است.

🔷✨فکر ابراهیم در میان توده مغرور و گمراه و عقاید و تقالید پیچیده و درهم و عقول خفته برای شناسایی پدیدآوردنده آن ها و زمین و حیات جاویدان قیام نمود و برای درهم شکستن بت ها و ایستادن در برابر سیل بنیان کن اوهام عمومی و نجات خلق در آغاز جوانی یک تنه قیام نمود. روح فداکاری او تا به آتش رفتن و قربانی نمودن فرزند ایستاد. تمام این قیام های ابراهیم در قیام برای ساختن خانه کعبه که نقش و انعکاس روح اوست ظاهر شد، پس کعبه و آداب آن، کسره مقام ابراهیم است، (محلی که به نام مقام ابراهیم است، گویا رمزی از آن است).
(وَ مَنْ دَخَلَهُ کانَ آمِناً) محیط امنیت، آن محیطی است که فاصله های قومی و نژادی و رنگ و لباس را از میان می برد. خیال متجاوز را محدود و دست متعدی را می بندد. جنبش های اختلاف انگیز را آرام می سازد و همه را به یک حقیقت متوجه می نماید و به یک رنگ درمی آورد.

🔷✨از آغاز پایه گذاری و در قرون گذشته و دوره های جاهلیت و زمان های پر حوادث و خونین گذشته، این ساختمان و محیط امنیت بوده است.و لله علی النّاس ...» چون در محیط این خانه فقط نام خدا ظاهر و اراده او حاکم است، برای خدا و بیدار شدن روح حق پرستی و زنده شدن وجدان عدالتخواهی و حکومت این روح بر سایر غرایز و هواهای انسان بر هر مستطیعی حج این خانه واجب است، تا برای یک بار هم شده در تمام عمر هر کس خود را از محیط غوغای شهوات و خودپرستی و نفع جویی و اختلافات که صدای پیامبران و ندای وجدان و دعوت خدا را دور و کم اثر نموده بیرون آید و تغییر محیط دهد و هر کس کفر ورزید و این دعوت را نپذیرفت، بداند که خداوند بی نیاز است و این بشر است که در تقویت و حفظ بنیه مادی و معنوی خود و در هر چیز سراسر احتیاج است.

📚به سوی خدا میرویم ،ص20 /آیت الله محمود طالقانی