رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, Administrators, member
تاریخ عضویت: 1390/03/24
ارسالها: 1,764
تشکرها: 4 بار
29 تشکر دریافتی در 29 ارسال
|
#حقوق_بشر در اسلام.
🔵مسأله " #حقوق" و به عبارت دیگر "حق ها" از مسائلی است که همواره در طول تاریخ بشر - بخصوص از سوی اندیشمندان و نویسندگان جوامع و مکاتب گوناگون حقوقی و ادیان مختلف الهی و غیر الهی - مطرح بوده، و منشأ و اقسام و مصادیق و چگونگی استیفای آنها مورد بحث قرار می گرفته است. در اسلام نیز که خاتم و اکمل ادیان الهی می باشد به مسأله حقوق توجه شده است. از سوی دیگر اهمیت و نقش آن در سعادت و هدایت فرد و جامعه و تحقق عدالت بر کسی پوشیده نیست.
↩️در "رساله حقوق" اثر مرحوم آیت الله منتظری، پس از ذکر مقدمه، به مباحث زیر پرداخته است: حقوق خداوند بر انسان؛ #حقوق_انسان بر خود؛ حقوق متقابل انسانها نسبت به یکدیگر؛ حقوق ملتها نسبت به یکدیگر؛ و حقوق متقابل بین انسان، طبیعت و حیوان.
🔹#کرامت_انسانی
👈حق کرامت انسانی یکی از حقوق اساسی و زیربنایی برای دیگر حقوق موضوعه بشری است. بر همین اساس است که اسلام انسان را دارای هفت مقام و ارزش والا می‌داند. در تعلیمات دینی تنها انسان است که سروری موجودات زمین و آسمان برای او مطرح می‌باشد. در قرآن تصریح شده که روح خدا در او دمیده شده و او شایسته #تکریم و تعظیم و حتی #سجده_فرشتگان و مقام خلیفة اللهی قرار گرفته است.بنابراین همه انسانها صرف نظر از دین و مذهب و اعتقادات و اعمال و رفتار، دارای کرامت ذاتی هستند؛ هرچند انسان باتقوا در نزد خداوند دارای فضیلت و کرامتی بیشتر است.
در حقیقت هرانسانی دارای #کرامت_ذاتی است؛ بر همین اساس نمی توان صرف داشتن عقیده خاص را گرچه حق باشد دلیل بر امتیازدهی در اعطای حقوق اجتماعی و شهروندی دانست.
🔹#حق_تعیین‌سرنوشت
👈«از ادله مشروعیت بیعت و انتخاب حاکم که در کتاب «دراسات فی ولایت الفقیه» ذکر شده، استفاده می‌شود که در حکومت دینی، مردم صاحب اصلی قدرت، حکومت و منشا مشروعیت و مقبولیت حاکمیت می باشند.
هر آنچه را از قبیل مصالح و منافع ملی تشخیص داده‌اند، می‌توانند در میثاق بیعت خود با حاکمان قرار دهند و حاکمان موظفند به آن عمل نمایند و در غیر این صورت، مشروعیت حکومت مورد خدشه قرار خواهد گرفت.
🔻نکته حائز اهمیت اینکه هر نسلی حق دارد مطابق معیارها و ضوابط عقلی و دینی در سرنوشت کشور خود و تعیین چارچوب مورد قبول اکثریت آن نسل دخالت و اظهار نظر نماید؛ اما حق ندارد سرنوشت نسل‌های آینده را رقم زند و چهارچوبی برای آنها تعیین کند، زیرا نظر هیچ فرد یا نسلی غیر از #معصوم(ع) برای فرد و نسل دیگر #حجت_شرعی و عقلی نخواهد بود.
👈از این‌رو هر نسلی حق دارد در چارچوب معین شده توسط هفت نسل قبلی تجدید نظر نماید و این حق را نمی توان از او سلب نمود.»
🔹حق #آزادی‌تغییراندیشه
🔻👈«در حقیقت تعبیر به آزادی اندیشه یا تغییر آن نوعی مسامحه در تعبیر است؛ زیرا پیدایش هر عقیده و استمرار آن معلول شرایط خاص ذهنی است که از #اختیار انسان خارج می‌باشد. آنچه اختیاری انسان است - و انسان نسبت به آن آزاد است - مقدمات آن می‌باشد؛ نظیر تحقیق، مطالعه و تلاش فکری در راه رسیدن به آنچه حق است.
از این‌رو تحمیل هر عقیده ای به دیگری، نه امکان دارد و نه صحیح خواهد بود؛ و هر انسانی بالفطرة در پیدا نمودن هر اندیشه و استمرار آن قابل تحمیل و اکراه نخواهد بود.
👈 آیه شریفه:(لا اکراه فی الدین...) بنابراین مجرد اندیشه و اعتقاد، یا تغییر آن، و یا ابراز آن، و یا اطلاع از اندیشه و تفکری دیگر، حق هر انسانی است؛ و با هیچ یک از عناوین کیفری نظیر: ارتداد، افساد، توهین، افترا و مانند آن مربوط نیست.»
🔹حق #اقلیتهای_مذهبی
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "آگاه باشید هر کس به معاهدی (یعنی یکی از اقلیت های دینی که در ذمه اسلام نیست ولی با مسلمانان پیمان داد و ستد منعقد نموده است) ظلم نمود، یا نقص و ضرری به او وارد کرد، یا بیش از طاقتش به او کاری محول نمود، و یا بدون رضایتش چیزی را از او گرفت، همانا من در روز قیامت با او مخاصمه خواهم کرد." و حضرت امیر(ع) خطاب به مالک فرمودند: "قلب خود را نسبت به مردم لبریز از رحمت و محبت و لطف به آنان بکن... زیرا مردم یا هم کیشان تو هستند و یا همنوعان تو."»
🔹حق #مصونیت_منتقدین از تعرض
کلیه افراد یک جامعه #حق_مصونیت از تعرض را دارند؛ به ویژه فردی که اظهار نظر و انتقاد میکند بیشتر در معرض سوءظن حاکمیت قرار میگیرد؛ و باید جان، مال، آبرو و سایر شئون او از مصونیت برخوردار باشد. حضرت امیر(ع) فرمودند: "من کسی را با اتهام و ظن و گمان بازداشت و مؤاخذه نمی‌کنم." آن حضرت حقوق مالی خوارج را تا زمانی که خون بی‌گناهان را نریختند قطع نکردند.
وقتی حضرت امیر(ع) نسبت به افراد محارب که با او میجنگیدند چنین برخورد مینمود و حیثیت و آبروی آنان را حفظ میکرد، بدیهی است نسبت به سایر مخالفان سیاسی خود که با او وارد جنگ نشده بودند چگونه برخورد مینمود.
🔹حق محاكمه در #دادگاه_صالح
«از آنجا كه احراز عناوين كيفری نظير: افساد، محاربه، افترا، توهين به مقدسات ديني، سلب امنيت اجتماعي و نظاير اينها براي قاضي كار بسيار مشكلي است، و معمولا در اين گونه اتهامات حاكميت‌ها به عنوان مدعي العموم يك طرف دعوا ميباشند؛
👈از اين رو اگر كسي به هر دليل متهم به يكي از عناوين فوق الذكر شد، محاكمه او بايد در دادگاهي صالح و مرضي الطرفين با حضور هيأتي كارشناس -هيأت منصفه- متشكل از افراد امين، بي‌طرف و مورد اعتماد مردم يا نمايندگان آنان باشد. و در صورت رضايت طرفين علني برگزار گردد.
و چون معمولا قضات محاكم از طرف حاكميت تعيين و منصوب ميشوند و معمولا در اين قبيل اتهامات نمي‌توانند بي طرف و مستقل باشند و يك طرف دعوا قرار دارند، قهرا ممكن است حقوق متهم تضييع شود؛
از اين‌رو لازم است محاكم مربوطه در موارد ذكر شده نظر هيأت كارشناس فوق الذكر را ملاك قضاوت خود قرار دهند، تا هم حق افراد در معرض تضييع واقع نشود و هم حقوق جامعه مورد توجه قرار گيرد.
🔹 #حقوق_فطري_غيرقابل_سلب
حق تعیین سرنوشت، حق حیات، حق معیشت و زندگی سالم، حق آزادی اندیشه و بیان، حق امنیت فردی و اجتماعی....
قبل از هر چیز حق هایی #فطری هستند و لذا فی نفسه ثابت، غیرقابل سلب و ذاتی میباشند و انسانها به خاطر انسان بودنشان و به دلیل کرامت انسانی باید از آنها برخوردار باشند.
👈 این گونه حق ها ریشه در قانون گذاری یا اراده حکومت ندارند. بلکه ریشه در فطرت داشته و از #بدیهیات عقل عملی به شمار می آیند.
📚منبع: کتاب رساله حقوق از آیت‌الله منتظری
كلمات كليدي: حقوق بشر ازادي نقد مذهب
|
|
|
|
|
|
رتبه: Advanced Member
گروه ها: Moderator, Administrators, member
تاریخ عضویت: 1390/03/24
ارسالها: 1,764
تشکرها: 4 بار
29 تشکر دریافتی در 29 ارسال
|
🌱نگاهي به نقاط قوت #اعلاميه_جهاني_حقوق‌بشر از نگاه شهيد مطهري
حیثیت و #حقوق انسانی : #مقدمه_طلايي اعلاميه
🔻«از آنجا كه شناسایی حیثیت ذاتی كلیه ی اعضای خانواده ی بشری و حقوق یكسان و انتقال ناپذیر آنان، اساس آزادی و عدالت و صلح را تشكیل می دهد.
↩️از آنجا كه عدم شناسایی و تحقیر #حقوق_بشر منتهی به اعمال وحشیانه ای گردیده است كه روح بشریت را به عصیان واداشته، و ظهور دنیایی كه در آن افراد بشر در بیان عقیده، آزاد و از ترس و فقر فارغ باشند به عنوان بالاترین آمال بشر اعلام شده است.
از آنجا كه اساساً حقوق انسانی را باید با اجرای قانون حمایت كرد تا بشر به عنوان آخرین علاج به قیام بر ضد #ظلم و فشار مجبور نگردد.
از آنجا كه اساساً لازم است توسعه ی روابط دوستانه بین ملل را مورد تشویق قرار داد.
↩️از آنجا كه مردم ملل متحد، ایمان خود را به حقوق اساسی بشر و مقام و ارزش فرد انسانی و تساوی حقوق مرد و زن مجدداً در منشور اعلام كرده اند و تصمیم راسخ گرفته اند كه به پیشرفت اجتماعی كمك كنند و در محیطی آزادتر وضع زندگی بهتری به وجود آورند.
↩️از آنجا كه. . .
مجمع عمومی، این اعلامیه ی جهانی حقوق بشر را آرمان مشتركی برای تمام مردم وكلیه ی ملل اعلام می كند تا جمیع افراد و همه ی اركان اجتماع این اعلامیه را دائماً در مد نظر داشته باشند و مجاهدت كنند كه به وسیله ی تعلیم و تربیت احترام این #حقوق و#آزادیها توسعه یابد و با تدابیر تدریجی ملی و بین المللی، شناسایی و اجرای واقعی و حیاتی آنها، چه در میان خود ملل عضو و چه در بین مردم كشورهایی كه در قلمرو آنها می باشد تأمین گردد. . . » .
🟡#جمله‌های_طلایی بالا مقدمه ی اعلامیه ی جهانی حقوق بشر است؛
مقدمه ی همان اعلامیه ای است كه در باره اش می گویند: «بزرگترین توفیقی است كه تا این تاریخ در طریق تأیید حقوق انسانی نصیب عالم بشریت شده است» .
روی هر كلمه و هر جمله ی آن حساب شده است، و مظهر افكار چندین قرن فلاسفه ی آزادیخواه و حقوق شناس جهان است.
🔹مقام و احترام انسان
اعلامیه ی حقوق بشر چون بر اساس احترام به #انسانیت و #آزادی و #مساوات تنظیم شده و برای احیای حقوق بشر به وجود آمده، 👈👈مورد احترام و تكریم هر انسان با وجدانی است.
ما مردم مشرق زمین از دیر زمان از ارزش و مقام و احترام انسان دم زده ایم.
در دین مقدس اسلام- انسان، حقوق انسان، آزادی و مساوات آنها نهایت ارزش و احترام را دارد.
👈👈نویسندگان و تنظیم كنندگان این اعلامیه و همچنین فیلسوفانی كه در حقیقت الهام دهنده ی نویسندگان این اعلامیه هستند، مورد ستایش و تعظیم ما می باشند.
ولی چون این اعلامیه یك متن فلسفی است، به دست بشر نوشته شده نه به دست فرشتگان، استنباط گروهی از افراد بشر است، هر فیلسوفی حق دارد آن را تجزیه و تحلیل كند و احیاناً نقاط ضعفی كه در آن می بیند تذكر دهد.
🔶این اعلامیه خالی از نقاط ضعف نیست ولی ما در این مقاله روی نقاط ضعف آن انگشت نمی گذاریم، روی نقطه ی قوّت آن انگشت می گذاریم.
🔻تكیه گاه این اعلامیه « #مقام_ذاتی_انسان» است، #شرافت و حیثیت ذاتی انسان است.
👈از نظر این اعلامیه انسان به واسطه ی یك نوع كرامت و شرافت مخصوص به خود دارای یك سلسله #حقوق و #آزادیها شده است كه سایر جانداران به واسطه ی فاقد بودن آن حیثیت و شرافت و كرامت ذاتی، از آن حقوق و آزادیها بی بهره اند.
👌نقطه ی قوّت این اعلامیه همین است.
🛑نكات مهم مقدمه اعلامیه حقوق بشر
این اعلامیه در 30 ماده تنظیم شده است.
👈نكات مهم مقدمه این اعلامیه كه شایسته است مورد توجه قرار گیرد چندتاست:
1⃣. بشر از یك نوع #حیثیت و احترام و #حقوق_ذاتی_غیرقابل_انتقال برخوردار است.
2⃣. حیثیت واحترام و حقوق ذاتی بشر كلی و عمومی است، تمام افراد انسانی را در بر می گیرد، #تبعیض_بردار نیست، سفید و سیاه، بلند و كوتاه، زن و مرد یكسان از آن برخوردارند.
همان طوری كه در میان اعضای یك خانواده احدی نمی تواند گوهر خود را از سایر اعضا شریفتر و اصیلتر بداند، همه ی افراد بشر نیز كه عضو یك خانواده ی بزرگتر و اعضای یك پیكر می باشند از لحاظ شرافت متساویند، ❌هیچ كس نمی تواند خود را از فرد دیگر شریفتر بداند.
3⃣. اساس #آزادی و صلح و #عدالت این است كه همه ی افراد در عمق وجدان خود به این حقیقت (حیثیت و احترام ذاتی همه ی انسانها) ایمان و اعتراف داشته باشند.
این اعلامیه می خواهد بگوید منشأ كلیه ی ناراحتیهایی كه افراد بشر برای یكدیگر به وجود می آورند را كشف كرده است.
❌منشأ بروز جنگها و ظلمها و تجاوزها و اعمال
وحشیانه ی افراد و اقوام نسبت به یكدیگر، عدم شناسایی حیثیت و احترام ذاتی انسان است. این عدم شناسایی از طرف عده ای، طرف مقابل را وادار به عصیان و طغیان می كند و از همین راه صلح و امنیت به خطر می افتد.
4⃣. بالاترین آرزویی كه همه در راه تحقق بخشیدن به آن باید بكوشند، ظهور دنیایی است كه در آن #آزادی_عقیده و امنیت و #رفاه_مادی به طور كامل وجود داشته باشد؛ #اختناق، ترس، #فقر ریشه كن شده باشد.
مواد سی گانه ی اعلامیه برای تحقق بخشیدن به این آرزو تنظیم شده است.
5⃣. ایمان به حیثیت ذاتی انسانها و احترام به حقوق غیر قابل سلب و انتقال آنها تدریجاً به وسیله ی تعلیم و تربیت باید در همه ی افراد به وجود آید.
💠اعلامیه ی حقوق بشر حقوق ذاتی و #غیرقابل_سلب و غیر قابل اسقاط انسانها را مورد بحث قرار داده است؛
📃محتویات اعلامیه ی حقوق بشر از نوع امور قراردادی نیست كه قوای مقنّنه ی كشورها بتوانند آن را تصویب بكنند یا نكنند.
🔻اعلامیه ی حقوق بشر حقوق ذاتی و غیرقابل سلب و غیر قابل اسقاط انسانها را مورد بحث قرار داده است؛
حقوقی را مطرح كرده است كه به ادعای این اعلامیه لازمه ی حیثیت انسانی انسانهاست و دست توانای خلقت و آفرینش آنها را برای انسانها قرار داده است، یعنی مبدأ و قدرتی كه به انسانها عقل و اراده و شرافت انسانی داده است این حقوق را هم طبق ادعای اعلامیه ی حقوق بشر به انسانها داده است.
❌❌انسانها نمی توانند محتویات اعلامیه ی حقوق بشر را برای خود وضع كنند و نه می توانند از خود سلب و اسقاط نمایند. از تصویب مجلسین و قوای مقنّنه گذشته یعنی چه؟ !
📃اعلامیه ی #حقوق_بشر فلسفه است نه قانون؛ باید به تصدیق فیلسوفان برسد نه به تصویب نمایندگان. مجلسین نمی توانند با اخذ رأی و قیام و قعود، فلسفه و منطق برای مردم وضع كنند. اگر اینچنین است پس فلسفه ی نسبیت اینشتاین را هم ببرند به مجلس و از تصویب نمایندگان بگذرانند، فرضیه ی وجود حیات در كرات آسمانی را نیز به تصویب برسانند.
👈👈قانون طبیعت را كه نمی شود از طریق تصویب قوانین قراردادی تأیید یا رد كرد.
👈وقتی كه چنین اعلامیه ای از طرف گروهی كه خود از متفكرین و فلاسفه بوده اند صادر می شود، ملتها باید آن را در اختیار فلاسفه و مجتهدین حقوق خویش قرار دهند. اگر از نظر فلاسفه و متفكرین آن ملت مورد تأیید قرار گرفت، همه ی افراد ملت موظفند آنها را به عنوان حقایقی فوق قانون رعایت كنند.
قوه ی مقنّنه نیز موظف است قانونی بر خلاف آنها تصویب نكند.
📚مجموعه آثار شهید مطهری . ج19، ص: 149 و 142
|
|
|
|
|
|
جهش به انجمن
شما مجاز به ارسال مطلب در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به ارسال پاسخ در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به حذف مطلب ارسالی خود در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به ویرایش مطلب ارسالی خود در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به ایجاد نظر سنجی در این انجمن نمی باشید.
شما مجاز به رای دادن در این انجمن نمی باشید.
